امروزه ورود به فضای آنلاین ضرورتی انکارناپذیر برای گسترش و ارتقای هر کسبوکاری است. یک سایت خوب نهتنها هویت دیجیتال شما را نشان میدهد، بلکه دروازهای است به سوی بازاری فراتر از محدودیتهای جغرافیایی.
در دنیای سنتی، مخاطبان شما به همسایگان، شهر یا حوزهی خدماتی محدود هستند. اما با طراحی سایت، شما بهصورت مجازی در هر شهر و منطقهای شعبه دارید و میتوانید به حجم بسیار بیشتری از مشتریان دسترسی پیدا کنید.
اما قبل از هر اقدام، چند سؤال کلیدی را از خود بپرسید:
- هدف من از راهاندازی سایت چیست؟
- آیا داشتن سایت واقعاً به کسبوکار من کمک میکند؟
- ساخت یک فروشگاه اینترنتی برای من سودمندتر است یا یک سایت اطلاعرسانی یا وبلاگی؟
- آیا بازار هدف خود را بهخوبی میشناسم؟
- طراحی سایت قرار است کدام نیاز یا چالش کسبوکارم را حل کند؟
پاسخ به این سؤالات، اولین و مهمترین گام در مسیر موفقیت آنلاین است.
چرا؟ چون طراحی سایت صرفاً ساخت یک صفحه زیبا نیست؛ بلکه ایجاد یک ابزار استراتژیک است که باید با اهداف کسبوکاری شما همسو باشد.
بدون تعریف شفاف از هدف، حتی یک سایت زیبا و فنیپیشرفته هم ممکن است بهعنوان یک هزینه بیهوده باقی بماند.
اما اگر از همان ابتدا بدانید چه میخواهید و چرا، میتوانید سایتی بسازید که نهتنها دیده شود، بلکه فروش، اعتماد و رشد پایدار را برای شما به ارمغان بیاورد.
و این، دقیقاً همان چیزی است که یک طراحی سایت هوشمندانه انجام میدهد.
سوال اینه که آیا بدون نیاز به برنامه نویسی میتوان سایت ساخت؟
آیا داشتن سایت ضروری است؟
وبسایت برای ارتباط شما با مشتریان است، در هر ساعت از شبانهروز میتوانید محصول و خدمات خود را بفروشید، دیگر نیازی به حضور مداوم در محل کار نیست. درآمد شما با اشتن سایت خیلی زیاد است.
چگونه سایت بسازیم؟
چطور یک سایت را از صفر بسازیم؟ با مراحلی که به آن اشاره میکنیم بهراحتی میتوانید سایت خود را راهاندازی کنید.
سه روش اصلی برای طراحی سایت
شما میتوانید از سه روش اصلی برای طراحی سایت استفاده کنید. هر کدام مزایا و معایبی دارند که باید قبل از تصمیمگیری به آنها توجه کنید.
1. ساخت وبلاگ و پارک دامنه روی آن
در این روش، ابتدا یک وبلاگ در پلتفرمهایی مانند بلاگفا، وردپرس.com یا بلاگر ایجاد میکنید و سپس یک دامنه شخصی (مثلاً example.com) روی آن پارک مینمایید.
ظاهراً این روش ساده و ارزان است، اما معایب جدی دارد:
- سایت شما در واقع یک زیردامنه از پلتفرم اصلی (مثلاً
yourname.wordpress.com) است و دامنه شخصی فقط یک لایه نمایشی دارد. - در صورت غیرفعالشدن یا مسدودشدن پلتفرم، سایت شما نیز از دست میرود.
- بسیاری از این پلتفرمها تبلیغات خود را در سایت شما نمایش میدهند و شما امکان غیرفعال کردن آنها را ندارید.
- کنترل کامل روی ظاهر، عملکرد و دادههای سایت در دست شما نیست.
2. استفاده از سایتسازها (Site Builders)
در این روش، در پلتفرمهایی مانند Wix، Jimdo یا Shopify عضو شده و با استفاده از ابزارهای کشورها (Drag & Drop)، سایت خود را میسازید.
این روش مانند اجاره یک غرفه آماده در یک نمایشگاه است: همه چیز ساخته شده و شما فقط دکور و محتوا را تغییر میدهید.
مزیت آن سادگی و سرعت راهاندازی است، اما معایب بلندمدتی دارد:
- شما مالکیت واقعی سایت را ندارید و همه دادهها در سرورهای آن پلتفرم ذخیره میشوند.
- هزینهها در درازمدت افزایش مییابد، بهویژه اگر نیاز به امکانات پیشرفته داشته باشید.
- در صورت توقف فعالیت ارائهدهنده سایتساز، ممکن است دسترسی شما به سایت قطع شود.
- محدودیتهای فنی زیادی در شخصیسازی و سئو وجود دارد.
3. استفاده از سیستم مدیریت محتوا (CMS) مانند وردپرس
این روش که پیشنهاد اصلی ما است شامل نصب یک نرمافزار مانند وردپرس روی هاست اختصاصی یا اشتراکی شماست.
وردپرس یک سیستم مدیریت محتوای باز (Open-Source) است که امکان ساخت انواع سایت از وبلاگ و سایت شرکتی تا فروشگاه اینترنتی و پلتفرم آموزشی را فراهم میکند.
مزایای این روش:
- مالکیت کامل سایت، دادهها و کدها در دست شماست.
- انعطافپذیری بالا: با هزاران افزونه و قالب، میتوانید سایت را کاملاً متناسب با نیاز خود تنظیم کنید.
- سئوی قوی و پشتیبانی از استانداردهای موتورهای جستجو
- هزینه منطقی در بلندمدت بهویژه با پیشرفت ابزارها و هاستهای اقتصادی امروزی
در گذشته، این روش ممکن بود پیچیده یا پرهزینه به نظر برسد، اما امروزه با وجود هاستهای یککلیکی و آموزشهای فراوان، هر کسی میتواند با کمی دانش و هزینه اندک، سایتی حرفهای و مستقل راهاندازی کند
اگر میخواهید وبسایتتان را بدون اینکه به برنامهنویسی نیازی داشته باشد راهاندازی کنید باید از روش سوم یعنی CMS استفاده کنید.
برای راهاندازی یک وبسایت به چند مؤلفه اصلی نیاز داریم؛ که یکییکی به بررسی این مؤلفهها میپردازیم. سپس آموزش صفرتا صد راهاندازی سایت بهصورت عملی و مدیریت آن با سیستم مدیریت محتوای وردپرس را به شما آموزش میدهیم.
دامنه چیست
اولین قدم برای داشتن یک وبسایت انتخاب نام مناسب و خرید دامنه است. در اینترنت وبسایت شما یک آدرس منحصربهفرد دارد. با این آدرس مشتریهای شما می توانند با واردکردن آن در مرورگر به وبسایت شما دسترسی پیدا کنند. دامنه اسمی اختصاصی است که هر وبسایتی برای متفاوت بودن و قابلدسترس بودن نسبت به بقیه وبسایتها به خود میگیرد.
برای انتخاب دامنه باید نامی را برای سایتتان انتخاب کنید که فهم آن برای کاربران سایت راحت باشد. به این شکل مشتریان بهراحتی می توانند آن را یاد بگیرند و بدون دردسر نام سایت شمارا جستجو کنند چرا که در آینده این نام برند فعالیت شما می باشد. نامی که برای سایتتان انتخاب میکنید دارای یک پیشوند (www) و پسوند میباشد (مثل ir, com, org). در نتیجه قسمت اول هر دامنه www و قسمت دوم اسم دامنه (همان اسم سایت) و قسمت سوم پسوند موضوعی دامنه است.
بهترین پسوند دامنه
جالب است بدانید که اکثر دامینهای دو حرفی درواقع مخفف نام کشورها میباشند (برای مثال ir مخفف شده Iran است یا us مخفف شده United States است). پسوند دامنه درواقع بیانگر نوع و زمینه فعالیت سایت شما است. مثلاً پسوند ir به این معنی است که سایت شما ایرانی میباشد و یا پسوند com که مخفف commerce است به معنی سایت تجاری میباشد.
برای مثال اگر یک سایت شرکتی دارید بهتر است از پسوند com. استفاده کنید البته دات کام به معنای Commercial است نه به معنای Company!
اما به این نکته توجه کنید؛ دامینی که انتخاب میکنید بهتر است با موضوع و محتوای سایتتان هماهنگ باشد، چون این موضوع بر روی سئو سایت اثر میگذارد. انتخاب یک دامین متناسب با سایت میتواند سئو سایت را بالا ببرد و باعث شود سایت شما اعتبار بیشتری نزد گوگل بهدست آورد.
ثبت دامنه مناسب
قبل از هر چیزی باید یک دامنه مناسب برای خود ثبت کنید.
نکتهای که باید به آن توجه داشته باشید این است که دامنهها اختصاصی هستند بنابراین قبل از ثبت دامنه شما باید مطمئن شوید که دامنه مدنظرتان خالی است یا خیر. دامنه بهصورت سالیانه خریداری میشود. مثلاً شما یک دامنه را برای مدت یک یا چند سال خریداری میکنید، بعد از به اتمام رسیدن این دوره اگر دوباره دامنهی خود را تمدید نکنید دیگران میتوانند این دامنه را در اختیار بگیرند.
هاست چیست؟
هاست شامل محتوایی است که میتوانید، به بازدیدکنندگان سایت نمایش دهید. این محتوا میتواند شامل متنی که همینالان در حال مطالعه آن هستید باشد، می تواند فرم یا تصویری که ابتدای همین مطلب دیدید و یا فیلمی که در سایتی مشاهده خواهید کرد.
این اطلاعات روی هارد یک کامپیوتر قوی که همیشه به اینترنت متصل و همیشه روشن است، قرار دارند و ما با استفاده از دامنه میتوانیم به این اطلاعات دسترسی داشته باشیم.
حالا باید دامین خود را روی یک هاست یا همان میزبان وب قرار دهید. هاست فضایی مشخص بر روی شبکه اینترنت هست که تمامی دادههای سایت شما بر روی این فضا قرار میگیرد. البته همین هاستها نیز به چند دسته تقسیمبندی میشوند: هاست اشتراکی، هاست اختصاصی، هاست محلی (لوکال هاست)، هاست پرسرعت، هاست مجازی، هاست رایگان، هاست ابری، هاست نامحدود و هاست خوشهای.
درباره هاست در یک مقاله با عنوان هاست یا میزبان وب چیست؛ جداگانه به صورت مفصل توضیح داده ایم و بهترین هاست ها را به شما معرفی کردیم.
سایت استاتیک بسازیم یا داینامیک؟
قبل از خرید هاست و دامنه لازم است که با انواع سایتها آشنا شوید و ویژگیهای آنها را بهتر بشناسید. به این شکل می توانید با توجه به نیازتان یک انتخاب درست داشته باشید. در ادامه با انواع آنها آشنا شوید.
سایتهای استاتیک (ایستا)
سایت استاتیک یا ایستا، نوعی سایت است که از فایلهای HTML، CSS و جاوااسکریپت کاملاً ثابت تشکیل شده و محتوای آن در زمان بارگذاری تغییر نمیکند. برای اعمال هرگونه تغییر در این سایت، باید بهصورت دستی کدهای آن را ویرایش کنید.
این نوع سایتها پنل مدیریتی ندارند، بنابراین برای کسانی مناسب هستند که نیاز به بهروزرسانی مداوم ندارند — مثلاً افرادی که در طول سال تنها یک یا دو بار قصد دارند محتوای سایت خود را تغییر دهند.
مزایای سایت استاتیک عبارتند از:
- هزینه بسیار پایین در ساخت و نگهداری
- سرعت بارگذاری بسیار بالا، چون هیچ پردازش سروری لازم نیست
- سادگی و امنیت بیشتر، بهدلیل عدم وجود پایگاه داده یا اسکریپتهای پیچیده
اما در مقابل، امکانات آن بسیار محدود است و برای کسبوکارهایی که نیاز به فرم تماس، خبرنامه، فروشگاه یا بهروزرسانی محتوای مکرر دارند، گزینه مناسبی نیست.
بنابراین، در فرآیند طراحی سایت، اگر هدف شما ساخت یک صفحه ساده معرفی مانند رزومه شخصی یا لندینگ پیج یکبارمصرف باشد، سایت استاتیک میتواند گزینهای کارآمد و مقرونبهصرفه باشد. اما برای نیازهای پیچیدهتر، بهتر است به سراغ گزینههای پویا مانند وردپرس یا سایت داینامیک بروید.
سایت داینامیک (پویا)
در مدل سایت داینامیک، سایت شما با استفاده از یک زبان برنامهنویسی خاص (مانند PHP، Python یا JavaScript) توسعه داده میشود. این نوع سایتها معمولاً به یک پایگاه داده متصل هستند و محتوا از آنجا بارگذاری میشود.
یکی از مهمترین مزایای این روش، وجود پنل مدیریت است. با این پنل، شما میتوانید بدون نیاز به دانش کدنویسی، محتوای سایت خود از متن و تصویر گرفته تا محصولات، اخبار یا خدمات را بهراحتی مدیریت، ویرایش یا اضافه کنید.
این ویژگی باعث میشود سایت داینامیک گزینهای ایدهآل برای کسبوکارهایی باشد که نیاز به بهروزرسانی مداوم محتوا دارند مانند فروشگاههای اینترنتی، وبسایتهای خبری یا پلتفرمهای آموزشی.
بنابراین، در فرآیند طراحی سایت، اگر هدف شما ساخت سایتی انعطافپذیر، قابلمدیریت و قابلتوسعه است، سایت داینامیک میتواند پاسخ مناسبی به نیازهای شما باشد.
کدوم سایت رو بسازیم؟
حالا باید ببینیم کدام نوع وبسایت برای شما مناسب است.
امنیت
سایت استاتیک (ایستا) نسبت به سایت داینامیک (پویا) امنیت بالاتری دارد، البته اگر در برنامهنویسی سایتهای داینامیک (پویا) از شیوههای درست استفاده شود، میتوان امنیت سایت را بالا برد.
ایجاد تغییرات در محتوا
با توجه به اینکه سایتهای داینامیک (پویا) دارای پنل مدیریت یا نرمافزارهای مدیریت محتوا مثل وردپرس هستند، بدون داشتن دانش برنامهنویسی میتوان هر نوع تغییری در آن اعمال کرد و با توجه به اینکه نیازی به مراجعه کردن به طراح وب نیست بخشی از هزینههای بهروزرسانی و اعمال تغییرات از بین میرود.
اگر وبسایت شما دارای بخش اخبار است بهصورت کلی باید قید سایتهای ایستا را بزنید. چون در سایتهای استاتیک نمیتوانید هیچ تغییری بهصورت روزانه ایجاد کنید یا اخبار جدیدی روی سایت خود منتشر کنید.
اگر سایت شما نیاز به اعمال تغییرات زیادی داشته باشد، سایتتان را باید از نوع داینامیک یا پویا انتخاب کنید تا نیازی به پرداخت هزینه به طراح وب نداشته باشید و خود بتوانید این تغییرات را بهراحتی اعمال کنید. ولی اگر سایت کوچکی راهاندازی میکنید که نیاز به اعمال تغییرات ندارد و فقط یک محتوای ثابت خواهید داشت، سایت از نوع استاتیک یا ایستا برای شما گزینهی بهتری خواهد بود.
با این توضیحات اگر میخواهید وبسایتی داینامیک داشته باشید، بهتر است با بخش مدیریت محتوا نیز آشنا شوید. در ادامه به معرفی سیستمهای مدیریت محتوا خواهیم پرداخت و به شما کمک میکنیم تا بهترین آن را انتخاب کنید.
مزایای وردپرس در طراحی سایت
وردپرس یکی از محبوبترین پلتفرمها برای طراحی سایت در جهان است و دلایل زیادی برای این محبوبیت وجود دارد. اگر قصد دارید سایتی بسازید و هنوز در مورد روش مناسب تردید دارید، شناخت مزایای وردپرس میتواند به شما کمک کند تا تصمیم درستی بگیرید.
مهمترین مزایای وردپرس:
- پلتفرمی انعطافپذیر: چه یک وبلاگ شخصی بخواهید و چه یک فروشگاه اینترنتی پیچیده، وردپرس قابلیت پیادهسازی انواع سایت را دارد.
- دسترسی سریع و آسان: مدیریت محتوا، تنظیمات و بروزرسانیها بدون نیاز به دانش فنی پیشرفته امکانپذیر است.
- نصب و راهاندازی آسان: در اغلب هاستها، وردپرس تنها با یک کلیک نصب میشود و در چند دقیقه آمادهی استفاده است.
- بروزرسانی خودکار: نسخههای امنیتی و قابلیتهای جدید بهصورت خودکار بهروزرسانی میشوند و سایت شما همیشه ایمن و بهروز باقی میماند.
- ابزارهای جامع برای هر نوع سایت: از سایتهای خبری و شرکتی گرفته تا فروشگاههای دیجیتال و وبسایتهای خدماتی همه با وردپرس قابل پیادهسازی هستند.
- افزونههای کاربردی: هزاران افزونه رایگان و حرفهای وجود دارند که امکانات سایت شما را گسترش میدهند از سئو و فروشگاهی تا رزرو آنلاین و چت زنده.
- پوستهها و قالبهای متنوع: دهها هزار قالب حرفهای هم رایگان و هم پولی به شما امکان میدهند سایتی زیبا و متناسب با برند خود بسازید.